“Nu doorpakken” was de slogan waarmee wethouder Inge van Dijk zich verkiesbaar stelde voor de tweede kamer als nr 4 op de kandidatenlijst van het CDA. Dankzij de plannen die we samen met de Stem van Bakel maakten voor haar geboortedorp Bakel hebben we mogen meemaken wat doorpakken betekent. De inkt van het Centrumplan dat ik samen met XOOMlab-collega André Langenberg voor Bakel schreef was amper droog of we mochten aan de slag met het Wilbertsplein. Deze ruimte recht voor de kerk is meer parkeerplaats dan plein. Een halve eeuw geleden stonden hier het gemeentehuis, het dorpscafé, een klooster en een school. Alles is gesloopt. Doorpakken was in de jaren tachtig nog een initiatief dat genomen werd door ingenieurs en bestuurders die van bovenaf bepaalden dat Bakel klaargestoomd moest worden voor de moderne tijd en dat het oude dorpsgezicht daarvoor moest verdwijnen. Doorpakken anno nu gaat omgekeerd. Het waren de dorpsbewoners zelf, verenigd in de Stem van Bakel die met ons overleg voerden over de plannen. De wethouder wist de gemeenteraad unaniem achter zich te krijgen en een klein ambtelijk team zorgde ervoor dat het proces sneller ging dan wij in grotere gemeentes (Amsterdam…) gewend zijn. Het stenen plein voor de kerk wordt een groen grasveld. Waar eerst auto’s reden komt een fiets- en voetpad dat aansluit op de routes naar de basisscholen en de sportvelden. De parkeerplaatsen worden compacter gemaakt. Het plein wordt autovrij. Op zich lijken de ingrepen logisch wat niet weg neemt dat een aanpassing van het hart van een dorp tot evenveel complicaties kan leiden als iedere hartoperatie. De kermisopstelling, de bevoorrading van de winkels, het al dan niet monumentale hekwerk voor de kerk, alles lag gevoelig. Dankzij de steun van de Stem van Bakel en de inzet van de gemeente onder aanvoering van de wethouder wordt er in mei gestart met de werkzaamheden. Kroon op het werk is een waterattractie ontworpen door ontwerpbureau Carve onder onze supervisie. Het is een betonnen element dat de Peelrandbreuk symboliseert.
Bakel ligt tegen deze breuk in de aardkorst aan. Rond de Peelrandbreuk doet zich een typisch geologisch verschijnsel voor. Het ijzerrijke water van het hoogveen in de Peel heeft ter plaatse van de breuk tot zware ijzerafzettingen geleid waardoor een bijna ondoordringbare bodem is ontstaan. Het water op het hoge deel wordt daardoor omhoog gestuwd, dit heet wijst. Wonderlijk genoeg zijn in deze gebieden de hoger gelegen wijstgronden natter dan de lager gelegen zandgronden.
Na de zomer spat water uit de fonteintjes van de nagebootste Peelrandbreuk. Dan is Bakel een attractie rijker en een wethouder armer. Inge van Dijk is inmiddels geïnaugureerd in Den Haag. Gelukkig is de Stem van Bakel nog steeds actief om het centrum van Bakel te vernieuwen en te verlevendigen. Dat is het voordeel als je samen doorpakt.
Harvey Otten 